O judo

Judo, dżudo – „łagodna droga, łagodny sposób”; „droga miękkości, szlachetna droga”, sztuka walki powstała w Japonii.

1.Czynić tak, aby było jak najbardziej efektywne współdziałanie ciała i umysłu

2.Jū – Ustępować, aby zwyciężyć (inaczej: jeśli ktoś cię pcha, to go pociągnij; jeżeli cię ciągnie, to go pchnij)

3.Seiryoku Zenyō – Maksimum skuteczności przy minimum wysiłku

4.Jita Kyōei – Przez czynienie dobra nawzajem do dobra ogółu

5.Doskonalić samego siebie

Twórcą judo jest Japończyk, prof. Jigorō Kanō (1860–1938). Kano urodził się w bogatej rodzinie w mieście Mikage. Jego dziadek prowadził własną wytwórnię sake. Jednak ojciec Jigorō – Kanō Jirōsaku Mareshiba – ze względu na to, że nie był najstarszym synem, nie przejął rodzinnego interesu. Zamiast tego został kapłanem shintō i jednocześnie urzędnikiem, przez co miał wystarczające wpływy, aby umieścić swojego syna na Uniwersytecie Tokijskim w 1877. Był bardzo dobrym studentem. W 1882 uzyskał tytuł profesora nauk politycznych i ekonomii, a następnie zaczął pracować jako wykładowca w elitarnej szkole Gakushuin w Tokio.

We wrześniu 1889 r. Jigorō Kanō wyjechał na wielkie tournée po Europie w celu propagowania judo. W 1909 Kano stał się aktywnym członkiem Międzynarodowego Komitetu Olimpijskiego, a w 1912 pojechał jako gość na olimpiadę w Sztokholmie – pierwszą, w której uczestniczyła Japonia. Brał też udział w każdej następnej aż do olimpiady w Berlinie w 1936 r.

Przed wybuchem I wojny światowej dojo judo zostały założone w USA, Wielkiej Brytanii, Francji, Kanadzie, Indiach, a także w Rosji, Chinach i Korei. W 1911 r. Rosjanin Oshichenikow odwiedził Kōdōkan i spędził tam 6 miesięcy trenując i uzyskując stopień nidan. Do Rosji wrócił w 1917 i zaczął uczyć judo rosyjskie wojsko oraz tajną policję. Stał się również współzałożycielem rosyjskiego sportu – sambo – którego techniki opierają się w dużej mierze na judo. Ze względu na to, iż do Kodokanu uczęszczało wielu cudzoziemców – głównie żeglarzy i zamorskich kupców – dużo książek i artykułów napisano w różnych językach.

W 1964 r. judo stało się dyscypliną olimpijską dla mężczyzn, a pod naciskiem amerykańskich kobiet, od 1988 także dla nich. Sport ten stał się jednym z najpopularniejszych sportów walki na świecie.

Techniki judo podzielić można na trzy zasadnicze grupy: rzuty (nage-waza), chwyty (katame-waza) oraz uderzenia (atemi-waza). Z tym, że w judo sportowym nauczane są tylko dwie pierwsze grupy.

NAGE-WAZA – technika rzutów, stosowana wówczas, gdy przeciwnik traci równowagę, lub jest z niej wytrącony. Rzut wykonywany jest przeważnie przez zastawienie drogi (po której dąży przeciwnik aby uzyskać równowagę) nogą, biodrami, stopą itd. tak, aby przez dalsze wychylenie rękami doprowadzić go do upadku na plecy. W grupie tej występują również kontrataki oraz połączenia dwu- lub więcej pojedynczych rzutów – tzw. kombinacje. Przejścia do drugiej dużej grupy elementów techniki – sprowadzenia do walki w parterze (hikomi-no-kata) – to specyficzny, odrębny dział techniki.

KATAME-WAZA – dosłownie: technika obezwładnień – dzieli się na trzy podgrupy: trzymania (Osae-Komi Waza), dźwignie (Kansetsu Waza) i duszenia (Shime Waza). Trzymania – polegają na utrzymaniu przeciwnika na plecach na macie, tak aby można było całkowicie kontrolować jego ruchy. Za utrzymanie przeciwnika w ten sposób przez 20 sekund otrzymuje się punkt (ippon) i wygrywa walkę. Dźwignie – w walce sportowej dozwolone jest stosowanie dźwigni (tj. wyłamywania i wykręcania) jedynie na staw łokciowy. Doprowadzenie do sytuacji, która w samoobronie pozwoliłaby na unieszkodliwienie przeciwnika, daje wygraną w walce sportowej. Duszenia – tj. nacisk krawędzią przedramienia lub kołnierzem judogi na krtań lub tętnicę szyjną.

ATEMI-WAZA – techniki uderzeń i kopnięć. Rzadko nauczane, gdyż europejski związek judo nie uznaje tej grupy. Uczone tylko w judo tradycyjnym, judo sportowe skupia się tylko na NAGE-WAZA i KATAME-WAZA.Również wykorzystywane w Ju-Jitsu

W judo są stopnie uczniowskie – kyu i mistrzowskie – dan. Wcześniej nie istniały stopnie kyu w żadnej sztuce walki. Jednak szybko ten system się rozpowszechnił i został przejęty np. w karate.

Tradycyjnie judoką nazywano osobę posiadającą stopień 4 kyu lub wyższy. Pozostałe osoby nazywano kenkyu-sei. Obecnie jednak tytułem judoki nazywa się każdego kto trenuje ten sport. Analogicznie nazwa Sensei była przypisana osobom o stopniu mistrzowskim 4 dan lub wyżej.

Pasy judo i karate

Stopniom Kyu odpowiadają poszczególne kolory pasa:

6 kyu, rokyu – biały pas

5 kyu, gokyu– żółty pas

4 kyu, yonkyu – pomarańczowy pas

3 kyu, sankyu – zielony pas

2 kyu, nikyu – niebieski pas

1 kyu, ikkyu – brązowy pas

1 dan, shodan – pas czarny

2 dan, nidan – pas czarny

3 dan, sandan – pas czarny

4 dan, yodan – pas czarny

5 dan, godan – pas czarny

6 dan, rokudan – biało-czerwony

7 dan, shichidan – biało-czerwony

8 dan, hachidan – biało-czerwony

9 dan, kyudan – czerwony

10 dan, judan – czerwony

Walki odbywają się w kategoriach wagowych, różnych dla mężczyzn i dla kobiet. Walka trwa 5 minut (w przypadku juniorów – 4 minuty, a młodzików – 3 minuty) i odbywa się na macie o wymiarach od 8 na 8 do 10 na 10 metrów. Zwycięża ten zawodnik który rzuci przeciwnika na plecy, utrzyma go leżącego na macie przez 20 sekund lub założy dźwignię bądź duszenie w sposób, który doprowadzi przeciwnika do poddania się (w każdym przypadku uzyskując ippon i kończąc walkę przed upływem regulaminowego czasu).

Możliwe jest uzyskanie tzw. „małych punktów”, które nie prowadzą do zakończenia walki przed czasem, lecz po jego upływie wskazują na zwycięzcę. Są to:

yuko – 5 pkt, za zwycięstwo (na tablicy podczas walki każde yuko oznaczane jest jako 1 pkt)

waza-ari – 7 pkt za zwycięstwo (na tablicy podczas walki każde waza-ari oznaczane jest jako 10 pkt, natomiast uzyskanie dwóch waza-ari, na tablicy 20 pkt, jest równoznaczne z uzyskaniem ippon i zakończeniem walki)

ippon – 10 pkt za zwycięstwo (na tablicy oznaczane jako 100 pkt i kończy walkę).

Przy czym każdy z punktów ma wyższą wagę niż dowolna liczba zdobytych punktów o mniejszej wartości (np. zawodnik, który w walce zdobył jedno waza-ari, wygrywa z zawodnikiem, który zdobył jakąkolwiek liczbę punktów yuko). W przypadku braku „małych punktów” za akcję lub przy remisie punktów, walkę wygrywa zawodnik ukarany mniejszą ilością kar shido, Natomiast w przypadku gdy obydwoje zawodnicy otrzymają taką samą punktację odbywa się walka o tzw. „Złoty punkt”. Zawodnicy walczą, aż któryś z nich jako pierwszy wykona punktowaną akcję, albo przeciwnik zostanie ukarany karą shido.

Zawodnicy otrzymują kary, które wymierzane są za m.in. unikanie walki czyli pasywność (brak próby wykonania akcji przez 30 sekund) jednostronny uchwyt, blokowanie uchwytu, zrywanie uchwytu dwiema rękami, celowe wyjście za matę, pozorowane ataki itp

W trakcie walki zabrania się:

-uderzania i kopania

-dotykania twarzy przeciwnika

-atakowania innych stawów niż łokciowy

-utrzymywania mocno defensywnej pozycji

-technik zwanych kawazu gake (kani basami) i kane sute

-noszenia jakichkolwiek metalowych elementów (np. biżuterii) – kara za to to dyskwalifikacja

-„fałszywych” ataków, np. upadanie na kolana bez wykonywania rzutu typu „seoi nage”

-ściąganie przeciwnika do parteru siłą (wieszanie się itp.)

-utrzymywanie innego chwytu za strój niż podstawowy przez więcej niż 3 do 5 sekund bez ataku

-trzymania za rękaw mając palce wewnątrz rękawa przeciwnika, tzw. „uchwyt pistoletowy”

-chwytania za nogę.

Ponad to etykieta judo wymaga:

-ukłonu zawodników przed wejściem na matę

-ukłonu zawodników przed i po walce

-zabrania się jakiekolwiek nieprzyzwoitego zachowania jak klnięcie czy pokazywanie obraźliwych gestów

Judoka (adept judo) nosi strój zwany judogą. Składa się on z: spodni (zubon lub shitabaki), twardej góry stroju (uwagi) i pasa (obi). Wcześniej nie było takiego stroju w żadnej sztuce walki. Strój ten znany oryginalnie jako keikogi (jap. ubranie do ćwiczeń) został opracowany w Kodokanie, a następnie przejęty przez inne szkoły sztuk walki. Judoga może być biała lub niebieska, dla rozróżnienia zawodników. Pierwszy wyczytany do walki zawodnik wchodzi na tatami z prawej strony sędziego ubrany na biało. W Japonii nadal walczy się tradycyjnie co oznacza że obaj zawodnicy posiadają biały strój, a jeden z nich przewiązuje się czerwoną opaską, co nawiązuje do kolorów flagi Japonii.

Judoga jest zrobiona z bawełny, gruba i bardzo wytrzymała aby duże siły działające na nią w trakcie rzutów i duszeń nie rozerwały jej. Nie ogranicza ona przy tym w żaden sposób ruchów. Ogólnie można stroje do judo podzielić na dwie kategorie: pojedynczo i podwójnie tkane. Pojedynczo tkane (ang. single-weave) są lżejsze i cieńsze, a ich gramatura zawiera się w zakresie 300–550 g/m². Są one mniej wytrzymałe lecz mniej grzeją. Stroje podwójnie tkane mają gramaturę w zakresie 650–1050 g/m². Mają one tą cechę że trudniej za nie chwycić, co jest oczywistą zaletą na zawodach. Wymiary stroju są ściśle sprecyzowane, np nogawka nie może kończyć się wyżej niż 5 cm nad kostką. Za niespełnienie tych wymogów zawodnika może czekać dyskwalifikacja z całych zawodów.

źródło wikipedia

   Tweet